Lees gedigte

My lied

Dagbreek en skemer 
kom lewer Jan Frederik 
luidkeels sy getuienis 
lied van die Lewe 
lied van die see:
 
van venusoortjies 
en babatoontjies 
en feetjiekasteeltjies 
en pêrel perlemoentjies 
en groen pampoentjies. 

Grysvaal opdrifsels 
van vernietiging en stryd 
pyn, verlatenheid, depressie of dood 
Jan Frederik kom 
elke oggend, elke aand, 

sing van venusoortjies 
en babatoontjies 
en feetjiekasteeltjies 
en pêrel perlemoentjies 
en groen pampoentjies. 
Brief met Borrels

Ek skryf aan jou
'n brief met borrels
van mosse en voëls
van bome, van gras;
van sonne en mane en jaargetye;
van volheid, van leegheid
van lewe en dood.

Ek stuur aan jou 'n waterbrief
met borrels wat asem van onder die see;
borrels van donker
borrels van lig
deur die laaste sif gesif

Sy stuur aan my
‘n brief met borrels
wat kielie teen my neus verby
borrels vol lewe
borrels vol liefde
wat nat-nat teen my wang af gly.
Die bad

Sy laat haar sagkens oor die wit rand gly 
in die soelwarm dieptes van die water in. 
Eers was die lae een-een afgeskil 
laat gaan, 
die bad berei 
met diep versugting na die reiniging 
van alle patriargale smette. 

Die kersvlam flakker 
oor knobbels en klam holtes 
wat onelegant verdwyn 
onder die nuwe rimpelings, 
om saggeweek, verskoon 
weer teruggevind te word 
in sagte voue ontvang, omhels. 
Somer 

Die somer van die bokmakierie 
sal vir lank nog by my bly; 
die daglang soeke na sy maat 
bokmakierie voor my venster 
bokmakierie op my muur. 

'n Tyd van skreiende hitte 
dae versmelt in 'n spierwit gloed 
en wind 
en droër droogte; 
mossies se luider voller lied 
in nugter vroeë oggenduur, 
die somer toe alles so tot rypword kom 
en bitter wonde oopgebars 
spuit hemelhoog 
met die droë hittegloed 
totdat ek in die skadu rondtas 
smagtend na druppels lafenis 
vind ek haar in stilte, 
sy wag nog altyd 
en soet sing die helder besef 
dat sy ook ryp en vol geword het. 
Stilte 

Stilte 
oop vierkant
wilde energie borrel 
dansplek van die argetipes. 
Ek sonder my af: op soek na God. 
Alleen in die berg, hoor ek die wind
Lammergeier sweef in sirkels bo. 
In sy nuuskierige blik 
vind ek my eie plek, 
tot nederigheid 
verstom. 
Resep

Neem een koppie tyd 
die afoor koppie met blou blommetjies 
voeg daarby: een bevrugde saadjie 
genoeg pyn om dit oop te breek 
liefde na smaak 
'n knypie genade. 
Meng dit alles goed saam. 
Bak vir dertig minute
 op die middelste rak in 'n matige oond 
tot goudbruin. 
Lewer een lewe. 

My genade 
is vir jou genoeg. 
Ritme 

Die jaarringe kring al wyer uit 
in duntye en vol, 
in dood en vernuwing 
gly dit ritmies deur die donker Poel. 
Die vuur, die water 
die stilte, die dans 
die polsslag, die hartstog 
in lig, in skadu 
du dit my voort; 
die trom wat my voete voer 
duiselend, dansend 
deur die wonders van die jare. 

Gemerk, ge-eien is my siel 
sein ek my wese in daaglikse deinings 
tot op my sterfbed 
die volle blom van my lewe, 
waar ek sal vra, waar U sal weeg: 
is ek U waardig, 
o  Trom van die Poel? 
Okerlyn

Die voëls sing hul aandlied
as ek die hoogte betree
en op die gesigeinder die okerlyn meet:
laaste skynsel van die vergange dag,
‘n lyn van vrede in my gemoed,
 wees gegroet.

Soos die dag sal ek ook sterf;
in die speelspasie
tussen aardse en geestelike
my boom
wat uitbreek uit die donker grond
om hemelwaarts te stoot
swart en knobbelrig van 
baie pyn
en du teen die vloei,
om uiteindelik te leer
met die Heilige Wind te gaan;
oorspan die Skepping
en stort saad 
vir ‘n nuwe dag.

Berg 

Ek wil u dank 
dat ek vir 'n kortstondige oomblik 
mog sit by u wyse voete 
van oker en wynrooi klei 
waarmee kunstenaars van die lewe 
heilige oomblikke kon verhaal 
oor duisende jare heen.

Ek wil u dank
dat ek mog drink 
van u helder laggende strome 
in mossagte koele klowe 
waar water en klip 
saam verweef is 
met die vele wortels 
van plant en dier en mens. 

Ek wil u dank 
dat ek u binne my mag dra 
u rotsige ewige pieke 
ontembaar hoog en vry 
bo wolk en wind en skadu, 
hier waar ek daagliks my weg moet gaan. 
Nagloop 

'n Skrefie maan beloer my deur die wolke 
en weerlig flets na die noorde. 
Die nag blink donker in die hoër donker bome 
waartussen straatligte geheimsinnig glim. 
Swaar geure sweef sag omheen, 
o soet is die siel van die nag! 

Geleidelik dring die nagklanke nader en sing 
dwing uit hul skuilplek die donker se lewe. 
Nagmense dans, elke skadu kry lewe 
neem óp die verhoog van die straat 
deur die rustende ego verlaat. 

My mond gaap oop, my oë staar 
my asem stol - watter vreemde spel! 
Teen die lamppaal leun 'n vrou besitlik 
nog ander word gebore uit die donker se hoeke 
en ontmoet doodluiters absurd midde die straat 
'n kompleks of 'n drama, toevallig, wie weet? 
Dis duidelik dat ander reëls hier meet. 

Wyl ek snags niksvermoedend, beskermd omdraai in my bed 
gebeur vreemde dinge in die donkerte die natuur se wet. 
Dan speel ek weer my wakker rol 
en dink verwaand : dis ek! 
Mosmosaïek 

Skurwe bont boomstam 
vol mosse en voëlent 
patrone 
flikker op en gloei in neongroene, 
kry lewe in die klammigheid 
of kwyn sag 
en wag en wag ...
tot die eerste straaltjie reënwater 
weer afkruip teen die stam. 

En as mens baie, baie mooi kyk 
uit die hoek van jou oog 
dan sien jy die sagte roer 
van die mosfeetjie soos mis 
dartel en gly met die wind 
met die Lewe en pyn, wonde 
met die mooi en speel, verwondering 
en weef sy daarmee 
die groenbont mosmosaïek van leef. 
Visse

Vyf visse swem stroomop in die Rivier  
- net 'n dooie vis swem met die stroom -
spelend in golwe van waarheid 
grypend na hul droom. 

Ego en Skadu ontmoet 
goue Bewusword 
verander jou lot se lyne, vernu 
roep Wedergeboorte en Dieper Deernis 
wat ryp word en vol met die tyd: 
leef chaos en harmonie 
onrus en vrede 
lyding en vreugde 
'n heilige Jobberg 
vanwaar 
die Groot Rivier nogmaals stort 
en die water al skoner word. 
Brief met Borrels

Ek skryf aan jou 
'n brief met borrels 
van mosse en voëls 
van bome, van gras; 
van sonne en mane en jaargetye; 
van volheid, van leegheid 
van lewe en dood. 

Ek stuur aan jou 'n waterbrief 
met borrels wat asem van onder die see; 
borrels van donker 
borrels van lig 
deur die laaste sif gesif 

Sy stuur aan my 
‘n brief met borrels
wat kielie teen my neus verby
borrels vol lewe
borrels vol liefde
wat nat-nat teen my wang af gly.
‘n Duif in die Puntboom

Ek kan hom van ver sien sit die duif 
vanwaar hy nou-nou weer 
sal inklim teen die stroom 
sirkel tot hoër, spits en sidder 
tot uiterste gestrek van punt tot punt 
stol, een asemlose oomblik, hang 
dan kantel met oorgawe in die spiraal 
navigeer op die wind met volmaakte balans 
sweefgly om en om 
tot sy spel opbreek 
hy hom met swiepend gebaar 
terugwend na die puntboom 
vanwaar hy rondborstig wêreldwyd 
sy volheid in sang verhaal.